İnşallah bu yazımda 25:30 ayetiyle ilgili tefsir alıntıları paylaşacağım. İlk başta ayetin Arapçasını, mealini, kendi yorumumu ve en sonda da bazı klasik/modern tefsir kitaplarında bu ayetle ilgili neler söylenmiş onlardan bahsedeceğim inşallah.
25:30- وَقَالَ الرَّسُولُ يَا رَبِّ اِنَّ قَوْمِي اتَّخَذُوا هٰذَا الْقُرْاٰنَ مَهْجُوراً
Meali: Resul dedi ki: Ey Rabbim toplumum bu Kur'an'ı terk etmiş bir şekilde tuttular.
Bu ayet bağlamını dikkate aldığımız zaman Peygamberin kendi ümmetine Kıyamet günü vereceği şefaattir.
Bu ayetten Peygamberin şikayetinden anladığım şudur: Ümmeti Kur'an'ı zahiri olarak ellerinde tutacaklar ancak Kur'an'ın içeriğini terk edecekleri şeklinde anlıyorum.
İslam tarihini okuduğunuz zaman bu ayetin Peygamberin ölümünden kısa bir süre sonra gerçekleştiğini göreceksiniz. Zahiren müslümanlar Kur'an'ı ellerinde tutmuşlar, tefhim(yüceltmek) etmişler. Kur'an'ı övmek için risaleler yazılmış, evlerinin en üst yerlerine asılmış ancak kitabın içeriği terk edilmiş.
Şimdi de inşallah bazı klasik tefsir kitaplarında alıntılar yapacağım.
Zeyd bin Eslem dedi ki: Kur'an'ı dinlemek istemiyorlar. (1)
Katada dedi ki: Bu, Peygamberinizin toplumunu Rabbine şikayet etmesidir. (2)
-İbni Ebu Hatim Tefsiri
Yani: Terk edilmiş. Kur'an'dan yüz çevirdiler. Kur'an'a iman etmediler. Kur'an'ın içinde bulunanla amel etmediler.
-Begavi tefsiri
"Toplumum bu Kur'an'ı terk etmiş bir şekilde tuttular."
Yani dediler ki: Kur'an'ın içinde hak olmayan vardır. Sihir ve şiirdir. (Mücahit ve Nehai)
Şöyle denildi: Mehcur kelimesinin anlamı terk edilmiş demektir.
-Kurtubi tefsiri
Üstad Elmalılı Hamdi Yazır ise şöyle demiştir:
"Peygamber de, Ya Rab! demekte, yani bir taraftan da Peygamber Allah'a şöyle şikayet etmektedir: Kavmim bu Kur'ân'ı mehcur tuttular. Mehcur tutmak iki anlama gelir birisi terkedip uzak durmak, onunla amel etmemektir. Zira bir hadis-i şerifte şöyle buyurulmuştur: "Her kim de Kur'ân'ı öğrenir de Mushaf'ını asar, ilgilenmez ve bakmazsa; kıyamet günü gelir, yakasına sarılır 'ya Rab! Bu kulun beni mehcûr tuttu (beni terkedip uzak kaldı, benimle amel etmedi), benimle arasında hüküm ver' der." Diğer anlamı ise; hakkında saçma sapan konuştular, evvelkilerin uydurma masalları dediler, demektir. Peygamberin bu şekilde şikayetini söylemek büyük bir tehdittir. Çünkü peygamberler kavmini Allah'a şikayet ettikleri zaman haklarında azab çabuklaştırılmış olur."
Üstad Elmalılı âyette geçen مهجور(mehcur) kelimesini hem هجر(hecr) hem de هجر(hücr) kelimesinden alarak iki anlamı vermiştir. Hecr kelimesinden alırsak terk edilmiş manasında. Hücr kelimesinden alırsak saçma sapan/hezeyan olarak görmek anlamı çıkar. Ayete ikisi de uygundur. Yukarıda verdiğim Kurtubi tefsiri Mücahid ve Nehai mehcur kelimesini hücr kelimesinden aldıkları için sihir ve şiir olarak anlıyorlar. Bu bahsettiğimi İbni Atiyye tefsirinde detaylı bir şekilde anlatmıştır.
Müfessirler, peygamber bu ayette geçen sözü Dünya'da mı söyledi yoksa ahirette mi söylecek konusunda ihtilaf etmişlerdir. Müfessirlerin bazılarına göre Peygamber bunu ahirette söylecektir. Bazılarına göre de Dünya'da söyledi.
Dünya'da söyledi diyenler: Zemahşeri, İbni Atiyye, Razi, Nesefi...
Ahirette söyleyecek diyenler: İbni Cerir, Begavi, Şevkani, Vahidi...
Rab yanlışlarımızı düzeltip, bilgimizi artırsın inşallah.
Yorumlar
Yorum Gönder