Kitap ve Hikmet Kavramına Geleneksel Bakış Açısı

Kuran'da birçok yerde "kitap ve hikmet" ifadesi geçmektedir. Bana göre "kitap ve hikmet" olarak çevrilmesi yanlıştır. Meal çevirenler özensiz çevirdikleri için Kur'an'da geçen vav harflerini hiç düşünmeden vav-ı atıf olarak çeviriyorlar. Acaba buradaki vav-ı hal olabilir mi diye düşünmüyorlar. Neyse konumuz bu değil ben sadece geleneksel tefsirlerde kitap ve hikmeti ne olarak anladılar inşallah onu yansıtacağım.

Hikmet kelime anlamıyla حكم kelimesinin masdar-ı sinai halidir ve "bilgelik" anlamına gelir. 

Arapça sözlük olan Kamusu Muhit hikmeti şöyle açıklıyor:

Adalet, bilgi, sabır/anlayış/akıl, peygamberlik, Kur'an ve İncil. 

Celaleyn tefsirinde kitap kavramı Kuran olarak anlaşılmış. Hikmet ise Kur'an'ın içindeki hükümler olarak anlaşılmış. 

Eddurrul mensur tefsirinde ise hikmet kavramı sünnet olarak anlaşılmış. Yani kitabı kuran olarak, hikmeti de sünnet olarak anlaşılmış.

Zadul Mesir tefsirinde ise sahabenin hocası kabul edilen İbni Abbas kitap ifadesini Kur'an,  hikmet ifadesini sünnet olarak anlamış. Hikmeti helal ve haramın fıkhı ve Kur'an'ın öğüdü olarak da anlaşılmış. Çünkü hikmet cehaletten alıkoyar.

Kurtubi ise kitabı Kuran, hikmeti ise din bilgisi olarak anlamış.

.

Mukatil ise kitabı Kur'an olarak anlamış ve şöyle açıklıyor: Kur'an'dan onlara okuduğu şeyleri öğretiyor. Hikmeti ise şöyle açıklıyor: Kur'an'da helal ve haram kılınanlardan verilen öğüttür. 

Beydavi ise kitabı Kur'an hikmeti sünnet olarak anlamış.

Maverdi ise kitabı Kur'an olarak anlamış. Hikmeti ise iki farklı açıklama getirmiş.

Birinci: Hikmet sünnettir.

İkinci: Hikmet din bilgisidir ve ondaki fıkıhdır.