Kur'an'a Göre Hac ve Ümre

İnşallah bu yazımda Kur’an’daki hac ve ümre kavramından bahsedeceğim. Kullandığım çevirilerin hepsi şahsıma aittir. 

Hac kelime anlamı olarak "hedef/kast" demektir. (Lisanul Arab)  Bu kelimeden farklı kelimeler türetildi. 

Hüccet: Delil

Muhacic: Tartışan

İhticac: Protesto 

Hâc: Tartışma

Dikkat ederseniz Hac ile hâc arasında fark vardır. Hac ibadet için kullanırken hâc tartışma için kullanılır. Arapça gramere girecek olursa hac kelimesini mezid haline getirip hâc olmuş ve farklı bir mana kazanmış. Arapça dilinde bir kelime mücerred halden mezid hale geldiğinde anlam değişir. Çok örnek veririm ama konumuz bu değil.

Hac: حج

Hâc: حاج(tartışma)

Arapça bilmenize gerek yok ikisinin de birbirinden farklı olduğunu fark ettiniz. Bundan bahsetme sebebim Hac, tartışmaktır diyenler içindir şimdi Hac ibadetine geçelim.

Hac tarihi olarak İbrahim’den beri var olan bir şeydir.

22:27-İnsanlara Haccı duyur. Yürüyerek veyahut yorgun develer üzerinde her türlü uzak yollardan sana gelsinler.

2:125-Hani biz Evi insanları için toplanma ve güvenli yer kılmıştık. İbrahim’in yerini namaz kılınan yer edinin. İbrahim’e ve İsmail’e evimi tavaf edenler, ibadet edenler, rüku edenler ve secde edenler için temizleyin diye söz aldık.

Hac 4 aydır. Bu 4 ayda haram aydır. Bu aylar: Muharrem, Zilhicce, Safer ve Rebiülevvel.

Geleneğe göre Safer ve Rebiülevvel yerine Recep ve Zilkade haram aydır ancak Kur’an’a göre o ikisi haram ay değildir. Hangileri haram aydır mevzusu Kur’an’dan çıkıyor. Hadislere ihtiyacımız yok bu konuda. Neyse konumuz bu değil, hacca gelelim.

Haccın dört ay olduğu da için 2:197 ve 9:36 ayetine bakın.

İhramlı durumda iken bazı şeylerden kendimizi yasaklıyoruz.

2:197-…Cinsel ilişki, kötülük işlemek, kavga/tartışmak Hac da yoktur…

5:1-…İhramlı iken avlanmamak…

Yukarıdaki ayetler Hac da neleri yasaklıyor bize bildiriyor.

Peki ihramlı iken av hayvanını öldürdük diyelim bunun cezası nedir? Kur’an bunu da söylemektedir. (5:95)

Mekke de hac ibadetini yerine getirmemiz engellenmiş ise o zaman da Kabe’ye kurban göndeririz. (2:196) Hasta veya baş ağrımız var ise de oruç tutarız, sadaka veririz ya da kurban keseriz. (2:196)

Eğer Ümre de iken kesecek kurban bulamaz isek üç gün hac da 7 gün de eve geldikten sonra oruç tutarız. (2:196) Bu söylenenler Kabe’nin etrafında oturmayan kişiler içindir.

Yasaklardan ve kefaret durumlardan bahsettik şimdi de Hac ibadetinde neler yapılması gerektiğinden bahsedelim.

İlk başta kendimizi hem maddi hem de manevi bir şekilde temizleriz. Ondan sonra adaklarımızı yerine getiririz ve ihram giydikten sonra da Kabe’yi tavaf ederiz.

22:29-Sonra kirlerini yok etsinler, adaklarını yerine getirsinler. Eski Evi tavaf etsinler.

Bundan sonra kurban keseriz ve bunu Kabe’ye ulaştırırız. (22:33) Kur’an’da kurban kesmek mevzusu Hac da yapılan bir şeydir. Hac da olmayıp da sevap kazanmak için kurban kesenler boş ümitle kurban kesiyorlar. Öyle bir şey Kur’an’da yok.

Ondan sonra isteyen kişiler Safa ve Merve tepelerini ziyaret eder. Geleneğe göre Safa ve Merve tepelerini ziyaret etmek farzdır ancak Kur’an’a göre farz değil sadece ziyaret etmekte herhangi bir günah yok. Geleneğe göre 7 defa yapılması gerekiyor (sa’y) da Kur’an herhangi bir sayı belirtmez.

2:158-Safa ve Merve, Allah’ın işaretlerindendir. Kim Evi haccedecek veya ümre yapacak ise o ikisini gidip gelmekte herhangi bir günah yoktur. Kim gönülden iyilik yaparsa Allah, teşekküre karşılık verendir ve Bilgedir.

Bundan sonra da Arafat dağında vakfe yapılır. Ondan sonra da Müzdelife(Meş’ar-i Haram) de vakfe yapılır.

2:198-Rabbinizden lütuf aramanız/istemeniz sizin için günah değildir. Arafat’tan akın ettiğiniz zaman Meş’ar-i Haram(Müzdelife) da Allah’ı anın. Sizi doğru yola ilettiği gibi O’nu anın. Bundan önce siz yanlış yolda olanlardınız.

2:199-Sonra insanların akın ettiği yerden sizde akın edin. Allah’tan bağışlanma dileyin. Allah, Bağışlayandır ve Şefkatlidir.

Kur’an’a göre Hac ibadeti Müzdelife de vakfe yapıldıktan sonra biter. (2:200)

Ümre ise küçük hac. Hac ayları dışında yapılır.